INFRACRVENO SLIKARSTVO – INFRAREDART

Slike u infracrvenom području: otkrivanje vidljivoga

Metoda namjernoga, ciljanoga slikanja dvostrukih slika u vizualnom i bliskom infracrvenom području (eng. near-infrared, NIR/Z) na 1000 nm jedinstvena je u svijetu. I bez promatrača skrivene slike postoje kao tajna slika ili poruka dok se IR kamerom ne otkriju. Riječ je o jednom djelu, ali dvama različitim doživljajima iste slike. Umjetnost u infracrvenom slikarstvu postoji iako nije vidljiva, iako je skrivena. Znanstvenik i umjetnik, prof. emeritus Vilko Žiljak sa svojim je istraživačkim timom 2007. godine u Zagrebu razvio inovaciju nazvanu InfrareDesign / InfraredArt. 

Autoportreti i portreti u vizualnom i bliskom infracrvenom (NIR) spektru

Dijana Nazor Čorda interdisciplinarnim je pristupom u spoju znanosti i umjetnosti znatno doprinijela infrared slikarstvu daljnjim istraživanjem vlastitih svojstava blizanaca boja u vizualnom i bliskom infracrvenom svjetlu.

Tekstualne poruke / citati u vizualnom i bliskom infracrvenom (NIR) spektru

Istraživala je nove mogućnosti slikanja na temelju propitkivanja pigmenta/boje/bojila i određivanju njegove Z vrijednosti, što je rezultiralo prvim doktoratom u slikarstvu s primjenom InfraredArta, pod mentorstvom red. prof. art. Igora Rončevića i izv. prof. dr. sc. Jane Žiljak Gršić. Izložba likovnog dijela doktorskoga rada, pod nazivom Slike u infracrvenom području – odlaganje vidljivoga, bila je izložena u Domu hrvatskih likovnih umjetnika u Galeriji Bačva i Maloj dvorani Galerije Prica u Samoboru 2016. godine. Godinu ranije ciklus slika pod nazivom Nevidljivi čuvari izložen je u Maloj dvorani KD Vatroslava Lisinskog u sklopu koncerta Gudačkog kvarteta Sebastian. Slike manjih dimenzija, koje su prethodile završnoj izložbi, prvi su put nakon obrane doktorata predstavljene u Muzeju Prigorja 2018. godine.

Autorica je pokazala razne mogućnosti slikanja ovim novim postupkom stvarajući u trima razrađenim apstraktnim stilovima u vidljivom spektru, dok su na istim slikama u NIR području vidljivi različiti figurativni motivi (anđeli, tekstualne poruke / citati, portreti značajnih filozofa, povjesničara umjetnosti, umjetnika, likovnih kritičara i autoportreti).

Motivi anđela u vizualnom i bliskom infracrvenom (NIR) spektru

Gradski muzej Varaždin joj 2019. organizira KRUŽNU izložbu koja se ostvaruje u suradnji s još četirima muzejima – Muzejom grada Koprivnice (2019./2020.), Muzejom Croata insulanus Grada Preloga (2020.), Dvorom Trakošćan (2021.) i Muzejom Mimara. U suradnji s reGalerijom u Zaboku u ožujku 2022. realizirala je izložbu slika i predstavila svoj INOVATIVNI rad – prvi infrared tepih na svijetu nastao metodom InfraredArta. Nazor Čorda početkom 2019. počela je istraživati odnos monokromnih, crnih tonova u vizualnom spektru i IR slike koja neočekivano krije labirint. Ove je slike izložila zajedno s cjelokupnim opusom na izložbi Vidljivo-nevidljivi svijet, Mala retrospektiva IR slikarstva u Gradskom muzeju Bjelovar 2022. godine.

Slike u vizualnom i bliskom infracrvenom (NIR) spektru

Ovom inovativnom metodom slikanja obje su slike jednako važne i prave jer su međuovisne. S namjerom su slikane na istom platnu te zajedno kriju tajnu sliku, to jest predstavljaju jedno te isto djelo. Nekoliko je razloga ovakvomu načinu slikanja. Prvi je korištenje sasvim nove metode u suvremenom slikarstvu. Veliki je izazov biti među prvim umjetnicima u svijetu koji razvijaju nove mogućnosti slikanja na istom nosiocu.

Slike u vizualnom i bliskom infracrvenom (NIR) spektru

Drugi je razlog jer se infracrvenim postupkom stvaraju nove, akromatske likovne senzacije. Iako monokromna, nevidljiva IR slika jednako je vrijedna kao i ona u vizualnom spektru. Ovaj je način slikanja uzbudljiv jer omogućuje svjesno slikanje/skrivanje motiva nevidljivih na prvi pogled. Ovo dvostruko, intimno slikarstvo suvremeno je po načinu promatranja slike i načinu svjesnog korištenja svojstava boja nevidljive slike u vizualnom i NIR/Z spektru.

Prvi izrađeni tepih „Plavi nevidljivi čuvari“, vuna, 2022., 200 x 140 cm, u vizualnom i bliskom infracrvenom (NIR) spektru

Skrivena je slika tajna sve dok se ne otkrije. Svaki je gledatelj dio tog iznenađujućeg procesa razotkrivanja i promatranja golom oku nevidljivih slika. Raznim suvremenim infracrvenim kamerama mogu se otkrivati ciljano naslikane IR slike koje kriju neočekivano – tajnovitu sliku. Infracrveno slikarstvo (InfraredArt) otvara dodatni prostor slobodi umjetnice da zadovolji svoju potrebu za skrivanjem motiva iz intime i podsvijesti, a omogućuje i unošenje tajnih poruka u spektru koji je nevidljiv golome oku. 

Iz ciklusa labirinti, „Skriveni labirint 2“, 2022., akril na platnu, 60 x 70 cm, u vizualnom i bliskom infracrvenom (NIR) spektru